Tiveden nationaal park: ongerepte wildernis in Zweden
Dit indrukwekkende natuurpark (2.030 ha) situeert zich tussen de twee grootste meren van Zweden, Vänern en Vättern in de provincies Västra Götaland en Örebro. Het bestaat voor het grootste deel nog uit oerbos. Het landschap wordt gedomineerd door verschillende idyllisch gelegen meren, naaldbossen en rotsachtige heuvels met enorme rotsblokken, sommige tot 10 meter hoog.
Over het Tiveden nationaal park
Het park beschikt over één van de best bewaarde oerbossen in Zweden waar het heerlijk rondwandelen is. Je ervaart er de bijzondere pracht en de immense rust van de Zweedse natuur in verschillende variaties. Dramatische rotspartijen en steile kliffen, paradijselijke meren met zachte zandstranden en heerlijk zwemwater, oude (naald)bossen, diverse soorten mossen en bessen en heerlijke vergezichten vanuit de heuvels. In Tiveden bestaan er geen saaie wandelingen, de ene wat intenser dan de andere.
De overal aanwezige imposante rotsblokken dateren uit de periode dat het gebied nog bedekt was met een immense ijskap. Zo’n 11.000 jaar geleden is deze gaan smelten en door de verplaatsingen versplinterde de bodem en werden immense rotsblokken meegesleurd die nu overal als stille getuigen zijn achtergebleven.
Het bos werd tussen 1371 en 1853 maar liefst 86 keer geteisterd door bosbranden. De sporen van deze branden zijn nog altijd zichtbaar op diverse plaatsen in het park.
Ook vind je op sommige plekken nog overblijfselen van menselijke activiteit uit het begin van de 19e eeuw, namelijk de productie van houtskool.
Hoe geraak je er?
De gemakkelijkste route om er te geraken is vanaf weg nummer 49 ten zuiden van het park. In Bocksjö wordt Tiveden nationaal park goed aangegeven met duidelijke borden. Delen van de route zijn onverhard. Je volgt de weg gewoon noordwaarts, dwars door het park en je komt zo aan de hoofdingang Huvudentrén.
Er zijn drie ingangen:
- Hoofdingang (de drukste),
- Ingang Vitsand, gelegen bij het mooie zandstrand aan de noordelijke oever van het Trehörningen meer,
- Ingang Ösjönäs, de meeste recente die pas in 2017 werd geopend.
Welke ingang je kiest is afhankelijk van de wandelroutes die je wil doen.
Aan al die ingangen bevinden zich ruime parkeerplaatsen (tegenwoordig zelfs met betaalautomaten), toiletten, informatiekiosken, picknicktafels met vuurkorven voor BBQ. Bij het strand van Vitsand zijn er ook kleedkamers aanwezig.
De overheid is zeer gevoelig voor wildparkeerders. Parkeren op de toegangswegen buiten de parkeerzones is verboden omdat dit hinder veroorzaakt voor de hulp- en reddingsdiensten die in de parken soms moeten interveniëren.
Populaire en dus drukke plek in de zomer
In de zomervakantie is Tiveden erg populair en kunnen de parkings snel volzet zijn, vooral deze aan de hoofdingang. De warme zomerperiode is voor de Zweden maar van korte duur en daarom profiteren ze met z’n allen van de vele picknick- en barbequegelegenheden die hier te vinden zijn. De zachte zandstranden zijn ideaal om te zwemmen en te zonnebaden. Op zonnige dagen kan het dus moeilijk zijn om nog een tafeltje vrij te vinden.
Wil je toch rust dan kom je best vroeger in de ochtend of later in de namiddag. De zonsondergangen zijn trouwens meer dan de moeite waard.
Keuze uit negen inspirerende trails
Het park bevat 34 kilometer uitstekend gemarkeerde en goed onderhouden hiking trails. Deze zijn allemaal goed te volgen zonder de hulp van een GPS-toestel want overal zie je gekleurde linten rond boomstammen en op rotsen opduiken waardoor je al veel moeite moet doen om er naast te kijken.
Hieronder volgt een opsomming van de negen trails die er momenteel mogelijk zijn. De uitgestrektheid van het park zorgt er gelukkig wel voor dat de vele wandelaars in de zomerperiode zodanig gespreid worden dat je toch nog relatief rustig kunt genieten van de natuur. Helaas heb ik nog niet de gelegenheid gehad ze allemaal te wandelen. Vier trails zijn gelinkt aan mijn afzonderlijk verslag.
De vermelde tijdstippen zijn deze van de officiële website van het nationaal park en zijn zeer ruim berekend. In de praktijk doe je er meestal een stuk minder over.
Trollkyrkorundan (4,6 km – 3 uur)
Deze ‘Troll’s Church Loop’ is een vrij pittige wandeling omdat je via een systeem van trappen en leuningen doorheen dramatische kloven verschillende heuvels bereikt. Vanaf Lilla Trollkyrka krijg je een spectaculair uitzicht op het Vätternmeer. De trail start aan de hoofdingang ‘Huvudentrén’ van het nationaal park.
*Noot: deze wandeling heb ik intussen gedaan en zal na mijn reis hier verschijnen.
Stenkällerundan (2,2 km – 1,5 uur)
Deze wandeling naar de grote rotsblokken van Stenkälla is wellicht de populairste in het park. Het is een korte lusvormige trip maar het terrein vereist hier en daar wat moeite, vooral bij slechte weersomstandigheden. Er zijn steile stukken langs kliffen. Ook hier krijg je via trappen toegang tot heuvels die je een mooi uitzicht bieden op het Vätternmeer. Start eveneens aan de hoofdingang ‘Huvudentrén’.
Tärnekullerundan (1,3 km – 1 uur)
Korte wandeling door vochtige oerbossen met grote rotsblokken en grotten (Vitsandsgrottorna). Dikke lagen korstmossen en oude dennen zetten hier de toon. Er heerst een mysterieuze atmosfeer.
De lus start aan de ingang ‘Vitsand’ en maakt deel uit van de wandeling beschreven in dit artikel.
-> Mijn wandelverslag
Trehörningsrundan (9,5 km – 5 – 6 uur)
Langste trail in het Tiveden nationaal park met zeer mooie en gevarieerde landschappen en uitzichten, met oerbossen, rotsachtige gebieden, zanderige oevers en wetlands. Grote stukken lopen vlak langs de oevers van het indrukwekkende Trehörningen meer en je passeert alle ingangen van het park.
Veel sporen achtergelaten door de bewegingen van de ijskap.
De trail start aan de ingang ‘Vitsand’.
-> Mijn wandelverslag
Oxögabergsrundan (6,7 km – 4 uur)
Langere maar zeer inspirerende en pittige tocht door de oerbossen van Tiveden. De trail start aan de hoofdingang ‘Huvudentrén’ en stelt je meteen op de proef want het pad slingert zich doorheen spleetvalleien en breuken van meer dan een miljard jaar oud tot je aan de ‘Stigmanspasset’ komt, een kloof van waaruit je goed kunt zien hoe de ijskap de heuveltoppen heeft gladgestreken. Je wandelt ook langs kleine bergmeertjes.
-> Mijn wandelverslag
Mellannäsrundan (1,9 km – 0,5 uur)
De gemakkelijkste trail in het park tussen de meren Stora Trehörningen en Lilla Trehörningen langs een glooiende erker (smeltwaterrug) waar nog veel restanten te zien zijn van houtskool- en teerproductie.
Deze trail start aan de ingang ‘Ösjönäs’.
Junker Jägarerundan (2,8 km – 1,5 uur)
Vanaf de ingang ‘Vitsand’ leidt een korte boswandeling je langs een indrukwekkend pad naar een bijzonder stuk rots van 15 meter hoog. De zwerfkei bleef hier 10.000 jaar geleden verdwaald achter toen de binnenlandse ijskap begon te smelten.
-> Mijn wandelverslag
Vitsandsrundan (0,9 km – 0,5 uur)
De kortste trail van het park voor als je weinig tijd hebt, maar zeker niet minder interessant want je krijgt al een vrij goed beeld van wat Tiveden allemaal te bieden heeft.
Startpunt is eveneens ‘Vitsand’, vlak bij het mooie witte zandstrand.
-> Een deel van deze korte trail (inclusief de Vitsandsgrottorna, boulder caves) zit ook verwerkt in de Tärnekullerundan. Zie mijn wandelverslag
Stigmansrundan (4,2 km – 3 uur)
De Stigmans trail begint en eindigt bij de hoofdingang ‘Huvudentrén’. Het pad brengt je naar de dramatische Stigman pas, waar de route door een smalle kloofvallei loopt met steile afgronden aan beide kanten.
De Stigman Trail is een iets langer alternatief voor bezoekers die Stenkällan willen bereiken, één van de meest bezochte plekken in het park. Het pad loopt door een van de vele stukken oerbos.
Officiële website
Tiveden National Park
Meer uit Europa…
Kallur Lighthouse: een avontuurlijke wandeling
De Opaalkust in vier dagen
Wandeling in het dal van de Trôs Marets
Roadtrip Schotland: Edinburgh – Drymen
Hike naar de Zittauer Hütte, Hohe Tauern
Giant’s Causeway : de legende van Finn McCool