Een roadtrip door Schotland stond al erg lang hoog op mijn bucket list. De droom spatte maar liefst twee opeenvolgende jaren uit elkaar door dat verdomde Corona-gedoe, maar uitstel is geen afstel. Het is uiteindelijk gelukt en wat een heerlijk avontuur werd het. Met de ferry van IJmuiden naar Newcastle en vervolgens via Edinburgh langs Loch Lomond naar Glencoe, de Highlands en de Isle of Skye. Dan weer terug naar beneden via de Speyside en het Cairngorms National Park om te eindigen in een stukje puur natuur in het Yorkshire Dales National Park in de U.K. In dit verslag lees je welke mijn absolute hoogtepunten waren.

Een 12-daagse roadtrip langs Schotse hoogtepunten

Schotland is niet voor niets één van de mooiste bestemmingen in Europa.
Dit gebied omgeven door talloze mythes en legendes, maar ook overschaduwd door een zeer gewelddadig verleden van bloedige clan-oorlogen, heeft enorm veel te bieden.
Ben je als fervente wandelaar of thru-hiker op zoek naar stille, ruige en ongerepte natuurgebieden, of ben je meer into city trips ? Of duik je graag eens in de eindeloze wereld van de Schotse whisky ? Iedereen komt er aan zijn trekken.

Maar met een oppervlakte van maar liefst 78.000 km² is Schotland groter dan België, Nederland en Luxemburg samen. Je zal dus flink aan je prioriteitenlijstje moeten werken en bekijken wat er voor jou haalbaar is en wat niet.

Het kaartje toont je een overzicht van de volledige route die ik heb gevolgd. Ze leidt langs alle hoogtepunten die ik bezocht maar de blauwe route wijkt hier en daar wel af van de werkelijk gevolgde wegen en is dus enkel bestemd als leidraad.
De kaart is aanklikbaar en leidt je naar mijn interactieve Google kaart.
Of klik hier om de kaart te openen in Google Maps.

Hieronder volgen een paar praktische tips om je alvast op weg te helpen.

Een beetje geschiedenis

Het Schotse verhaal begint feitelijk in de eerste eeuw na Christus toen de Romeinen Groot-Brittanië binnenvielen met de bedoeling hun rijk uit te breiden. Het zuiden werd al snel ingenomen maar de legers stootten in het noorden op zeer felle weerstand van de lokale stammen. Ze kregen deze niet in hun macht en uit vrees voor tegenaanvallen besloot keizer Hadrianus dan maar een gigantische muur te bouwen van oost naar west. Deze muur verdeelde noord en zuid. Het noordelijk deel werd door de Romeinen Caledonia genoemd, wat later dus Schotland zou worden. Delen van deze muur ‘Hadrian’s Wall’ zijn nog steeds goed zichtbaar en werden intussen toeristische attracties.

Toen de Romeinen uiteindelijk wegtrokken begonnen de clans zich vermoedelijk ergens in de 12e eeuw te vormen. Een clan werd gevormd door een groep personen die een bloedband met elkaar hadden of elkaar trouw hebben gezworen. Clanleiders waren machtige individuen die tegelijk leider, beschermer en rechter waren. Ze ‘regeerden’ over een bepaald gebied en door uitbreidingslust werden bloedige en barbaarse oorlogen gevoerd.
De Schotse clans vormden lang de basis van het politiek systeem in Schotland tot de Slag van Culloden in 1746 het einde van het clansysteem inluidde. In deze bloedige veldstrijd leden de Schotse Jacobieten die Charles Edward Stuart op de troon wilden krijgen, een bittere nederlaag.
De clans mogen dan wel hun macht hebben verloren, de onderlinge verbinding tussen de afstammelingen blijft tot op de dag van vandaag nog steeds overeind.

Hoe geraak je in Schotland vanuit België of Nederland?

1. Vliegen + huurwagen
   Deze optie is zonder meer de snelste. Een vliegticket naar Glasgow, Edinburgh of Inverness is een stuk goedkoper dan een ferry-ticket, maar dan zal je wellicht een huurwagen moeten boeken en deze zijn helaas niet goedkoop. Bijkomend nadeel is dat je ook gebonden bent aan bagagerestricties voor je vlucht.
2. Ferry met eigen wagen
   Deze optie geeft je zonder meer een pak vrijheid omdat je zoveel bagage kunt meenemen als je wagen aankan.
   Er zijn verschillende routes mogelijk met o.a. P&O, Stena Line en DFDS Seaways. Bekijk en bereken goed welke voor jou het meeste voordeel oplevert want de prijzen variëren enorm.
   – Calais – Dover (P&O, DFDS Seaways)
   – Duinkerken – Dover (DFDS Seaways)
   – IJmuiden – Newcastle (DFDS Seaways)
   – Rotterdam – Hull (P&O)
   – Hoek van Holland – Harwich (Stena Line)
3. Eurotunnel (Calais – Folkestone)
   Dit is wellicht de goedkoopste optie. In Calais rijd je met je wagen de trein op en ben je in amper 35 minuten in Folkestone. Vandaar heb je nog eens 8 uur nodig om door te trekken naar Edinburgh. Dit kan allemaal voor nog geen 300 euro (heen en terug).

Mijn persoonlijke voorkeur gaat zonder twijfel naar optie 2 omwille van de vrijheid die je eigen wagen je biedt. Vooral de ongelimiteerde bagage is een enorm voordeel.
Wij boekten onze ferry bij DFDS Seaways (IJmuiden – Newcastle) omdat Newcastle het dichtst bij Schotland is gelegen. Op minder dan 1,5 uur ben je al bij de Schotse grensovergang.
Als ik snel een ruwe berekening maak, dan komen de opties vliegen of varen qua totaalprijs ongeveer overeen. Het enige nadeel aan varen is dat het tijd kost. Naar Newcastle varen duurt maar liefst meer dan 16 uur. Gelukkig zijn de veerboten zeer comfortabel ingericht met diverse restaurants, ontspanningsmogelijkheden, winkels en bars. Je eigen kajuit geeft je bovendien alle privacy om goed uit te rusten zodat je kiplekker ontscheept en na een heerlijk ontbijt fris je tocht naar Schotland kunt starten.
Ik koos niet voor de Eurotunnel omdat ik de vermoeiende rit van meer dan 700 km en 8 uur door Engeland niet zag zitten. Bovendien moet je twee extra tankbeurten voorzien bovenop je ticket waardoor de uiteindelijke prijs toch ook weer een stuk hoger uitkomt.

Grensformaliteiten

Sinds de Brexit in 2020 moeten alle EU-burgers (uitgezonderd Ierland) over een reispaspoort beschikken om het Verenigd Koninkrijk binnen te mogen.
Aan de grensovergangen mag je je geregeld aan strenge controles verwachten. Dat was in ons geval niet anders. Het was bijna 2 uur aanschuiven van de boot naar de controleposten.

Opgelet voor Whisky-liefhebbers

Een deel van mijn trip ging door de Speyside, een mekka voor Whisky-lovers. Aangezien ik verschillende distilleerderijen wilde bezoeken was ik natuurlijk ook van plan om enkele interessante flessen mee te brengen. Maar dat viel even tegen.
Terwijl je vanuit de EU 4 liter sterke drank (+22% alc) het V.K. mag binnenbrengen, is dit andersom beperkt tot … 1 liter ! Dat was wel even schrikken. Het nut van deze regel ontgaat me helemaal. Whisky is hèt nationaal product van Schotland. Jaarlijks bezoeken talloze toeristen de vele distilleerderijen, en dan mag je maar één fles Whisky meenemen! Te gek voor woorden…

Weer en verkeer

Tja, over het weer in Schotland is al veel geschreven. Als je denkt dat je het weer in Schotland begrijpt, denk dan nog maar eens goed na – het is net zo wispelturig als een Schotse hooglander. Het ene moment geniet je van een stralend blauwe lucht en heerlijke vergezichten tussen de bergen om dan opeens geconfronteerd te worden met fikse regenbuien of dikke mistbanken waarin zelfs de koeien zich afvragen waar de bergen gebleven zijn.
Het doet zijn reputatie als “land van vier seizoenen op één dag” alle eer aan.
Je rugzak is dus best voorzien op verschillende weertypes. Neem tijdens je wandelingen altijd een goede regenjas, een warme pull en zonnecrème mee en vooral een gezonde dosis optimisme. Denk aan het bekende Schotse gezegde: “Vind je het weer niet leuk, wacht dan gewoon vijf minuten”.
Volgens de statistieken kan je verwachten dat april, mei en juni de droogste maanden zijn.

De wegen in Schotland zijn doorgaans goed onderhouden, maar in de meer afgelegen regio’s en ook op de Isle of Skye moet je overal je ogen open houden voor de beruchte ‘potholes’. Dat zijn diepe gaten in het meestal smalle wegdek. Met een onaangepaste snelheid kunnen deze serieuze schade aan je wagen berokkenen. Doordat deze vaak moeten ontweken worden kunnen er problemen ontstaan als er tegenliggers opduiken. Dit is zeker het geval in de drukkere vakantieperiodes. Op de Isle of Skye heb ik verschillende wagens in de gracht zien steken omdat ze tegelijk moesten uitwijken voor potholes en tegenliggers. De wegen zijn vaak gewoon te smal om twee wagens te laten kruisen. Voor veel toeristen vergt dit toch wel een kleine aanpassing van de mindset op de baan.
Doorgaans vind je op regelmatige afstanden uitwijkplekken waar je even kunt wachten tot je tegenligger gepasseerd is.
Misschien overbodig om te vermelden voor de meesten, maar in Schotland rijd je ook links.
Tenzij ik ergens snel moet zijn probeer ik zoveel mogelijk de autosnelwegen te vermijden want genieten van de spectaculaire landschappen om je heen doe je natuurlijk vooral vanop de lokale wegen.

Snelheidsbeperkingen:

• 30 m/u (48 km/u) in bebouwde kommen;
• 60 m/u (96 km/u) op gewone wegen;
• 70 m/u (112 km/u) op snelwegen en viervakswegen.

(Massa)toerisme

In de vakantieperiodes en dan vooral in het hoogseizoen kan het in sommige populaire regio’s druk worden… héél druk. Daar kan je gewoon niet omheen. Zelfs in april (tijdens de Paasvakantie) hebben we sommige plekjes op de Isle of Skye gewoon links laten liggen omdat de parkings in de buurt meer dan volzet waren. Parkeren op de rijbaan buiten de officiële parkings is in zo’n toeristische regio’s streng verboden.
Bekende wandeltrails zoals de Quiraing en de Old Man of Storr worden overspoeld met wandelaars uit alle werelddelen. Natuurlijk heb je niet altijd de keuze om de populaire tijdstippen te vermijden. In zo’n geval doe je er goed aan om zéér vroeg te vertrekken zodat je nog ruimte hebt om te parkeren. Of laat in de namiddag als je geplande wandeling niet te lang duurt.

Nog een keerzijde van de grote populariteit van sommige natuurgebieden en historische sites zijn de parkeerautomaten waarmee je op veel parkings geconfronteerd wordt. Ik heb het dan voornamelijk over parkeerplaatsen waar bekende wandelroutes starten, zoals The Storr, Quiraing, Ben’An, …, en deze gelegen aan historische attracties zoals kastelen en ruïnes. Parkeren is niet bepaald goedkoop als je een dagje of meer wil uittrekken voor je wandelingen of bezoeken. Je betaalt tussen de 3 en 8 Pond. En vaak betaal je ook nog eens een stevige inkomprijs om een bepaalde plek of historisch gebouw te mogen betreden. Dat kan zelfs oplopen tot 12 Pond per persoon.

Een woordje over de beruchte Schotse midgets

Van mei tot september ontkom je er niet aan… de gevreesde Schotse Highland midgets teisteren dan sommige delen van Schotland. Je komt ze vooral tegen in delen van de Highlands (vooral west) omdat hun habitat daar ideaal is. Maar ook in andere delen van Schotland komen ze voor, eigenlijk overal waar vochtige, moerassige grond aanwezig is en vooral de zure veengronden.
Ze zijn slechts enkele millimeters groot (het formaat van fruitvliegjes) en dus veel kleiner dan muggen maar ze komen wel in zwermen naar je toe. Het zijn overigens enkel de vrouwtjes die niet kunnen weerstaan aan ons bloed. Midgets zijn niet gevaarlijk. Ze dragen dus geen ziektes over maar hun beet is erg irritant en sommige mensen kunnen allergische reacties krijgen zoals rode en jeukende pukkels.
Goed om te weten is dat ze niet van wind houden en je ook niet kunnen volgen als je in beweging bent. Ze worden pas echt vervelend als je stilzit of -staat, tijdens rustpauzes, aan de windstille oevers van meren of beekjes of aan je tent. Ze zijn vooral ‘s ochtends bij zonsopgang en tegen zonsondergang actief en gaan dan massaal rond je hoofd zwermen wat bijzonder irritant kan zijn. Het helpt in zulke gevallen om een hoed met muskietennet over je hoofd te dragen. Op DEET gebaseerde afweermiddelen, of een vuurtje maken kan ook helpen.

Interessant: De Scottish Midge Forecast

Praktische tips

Hoogtepunten van deze roadtrip

Omwille van de leesbaarheid werd dit verslag opgesplitst in verschillende trajecten, met daarin alle respectievelijke hoogtepunten.
Trajectverslagen komen er geleidelijk aan. Stay tuned…

• Inleiding en tips
• Traject 1: Newcastle – Edinburgh (178 km)
• Edinburgh in het kort
• Traject 2: Edinburgh – Drymen (163 km)
• Wandeling: Ben A’an & Loch Katrine loop (6,6 km)
• Traject 3: Drymen – Fort William (141 km)
• Traject 4: Fort William – Isle of Skye (216 km)
• Traject 5: Isle of Skye – Speyside (273 km)
• Traject 6: Speyside – Crieff (308 km)
• Traject 7: Crieff – Innerleithen (156 km)
• Traject 8: Innerleithen – Sedbergh (204 km)
• Traject 9: Sedbergh – Newcastle (249 km)